ΚΑΣΤΡΟ ΠΑΣΣΑΒΑ

Στο δρόμο Γυθείου-Αρεόπολης ο επισκέπτης θα περάσει από το φαράγγι στο αριστερό του οποίου δεσπόζει το ιστορικό κάστρο του Πασσαβά.Σήμερα σώζεται ικανό μέρος της οχύρωσης ορατή από πολλά σημεία πνιγμένη στους θάμνους και τις αγριελιές!
Θεωρείται ότι η ονομασία του προήλθε από τη Γαλλική λέξη "passe-vant" (άδεια διελεύσεως).
Το κάστρο του Πασσαβά, χτίστηκε το 1250 από τον γιο του Βιλλεαρδουΐνου, Ιωάννη Β’ Ντε Νεϊγύ σαν κέντρο της βαρονίας του Πασσαβά, και περιελάμβανε την περιοχή του Γυθείου και της Μάνης. Αποτέλεσε αργότερα το όριο των κατακτημένων περιοχών της Λακωνίας, μιας και οι περιοχές από εκεί και κάτω, δεν υποδουλώθηκαν ποτέ στους Τούρκους, οι οποίοι το κατέλαβαν το 1481. Το κάστρο πέρασε και πάλι στα χέρια των Μανιατών το 1685 για να αλλάξει και πάλι χέρια και να περάσει στα χέρια των Τούρκων το 1715. Τελικά το 1780 οι Μανιάτες υπό την αρχηγία των Γρηγοράκηδων ελευθέρωσαν το κάστρο και έκτοτε παρέμεινε σε μανιάτικα χέρια. (mani-jim.blogspot.gr/) ·

Το Κάστρο του Πασσαβά
  Το κάστρο του Πασσαβά κτίστηκε το δεύτερο ήμισυ του 13ου αιώνα από τους Φράγκους 10 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Γυθείου σε ύψωμα μεγίστης στρατηγικής θέσης. Περιήλθε στα χέρια των βυζαντινών μετά την αιχμαλωσία του Βιλλεαρδουίνου στη μάχη της Πελαγωνίας και κατά την πορεία των χρόνων που ακολούθησαν αποτέλεσε πολεμικό ορμητήριο και καταφύγιο των Ελλήνων κατά των Τούρκων.
  Επί δύο αιώνες το κάστρο έμεινε ανενεργό μέχρι που το 1481 ο Μπεηλέρμπεης της Ρούμελης Αχμέτ κατέλαβε τον Πασσαβά. Στις 24 Σεπτεμβρίου του 1685 ο Πασσαβάς κατελήφθη από τους Μανιάτες και τους Βενετούς. Το 1699 ο Πασσαβάς γίνεται μια από τις 7 επαρχίες της Μάνης αλλά παραμένει ακατοίκητος. Από το 1715 που το κατέλαβαν και πάλι οι Τούρκοι παρέμεινε στα χέρια τους μέχρι το 1780.
  Στην Καστάνια της Μάνης οι Τούρκοι χτύπησαν με δόλο την οικογένεια των Γρηγοράκηδων, Έξαρχο Γρηγοράκη στο Μυστρά δήθεν για να συζητήσουν για ειρήνη και τα προνόμια της Μάνης. Μετέβησαν μαζί στην Τρίπολη όπου ο Έξαρχος Γρηγοράκης απέρριψε τις αντεθνικές προτάσεις που αποτελούσαν το λόγο για τον οποίο τον είχαν καλέσει. Οι Τούρκοι τον βασάνισαν άγρια και τον απαγχόνισαν. Την ίδια χρονιά, το Πάσχα συγκεντρώθηκαν στο Σκουτάρι και με αρχηγό τον Τζανέτο Γρηγοράκη οι Μανιάτες μετά τον ύπουλο απαγχονισμό του Έξαρχου Γρηγοράκη, ξεσηκώθηκαν, κατέλαβαν το κάστρο του Πασσαβά, σκότωσαν τους Τούρκους και προχώρησαν μέχρι τα Τρίνησα και το Λάγιο, απαλευθερώνοντας ουσιαστικά του κατοίκους από τον τουρκικό ζυγό.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Γυθείου

Το Όνομα του Κάστρου

Το όνομα αποδίδεται στο Γαλλικό «Pas avant» που σημαίνει «ως εδώ», επειδή η πορεία των Φράγκων σταμάτησε σ’ αυτή τη κλεισούρα, όπου οι οχυρωμένοι Μανιάτες ανέκοψαν τη προέλασή τους. Σημειωτέον ότι ενώ το κάστρο χτίστηκε το 1254, η ονομασία δόθηκε 45 χρόνια νωρίτερα, το 1309, από το Ζαν Α’ Ντε Νεϊγύ.

Το ερειπωμένο κάστρο του Πασσαβά σηματοδοτούσε για αιώνες τα σύνορα της Μάνης. Το κάστρο βρίσκεται 10 χιλιόμετρα από το Γύθειο, στα μισά περίπου της απόστασης προς Αρεόπολη, μακριά από κατοικημένες περιοχές.

Σχετικό απόσπασμα από το «Χρονικόν του Μωρέως»
Του μισίρ Ντζά γαρ ντε Νουηλή ο Πασσαβάς του εδόθη
και τέσσαρα φίε να κρατή, φλάμπουρον να βασταίνη,
να ένι πρωτοστάτορας, να τα έχη ιγονικόν του.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Το κάστρο υψωνόταν στα πλευρά της μεγάλης και τραχειάς κλεισούρας που αποτελεί το μοναδικό πέρασμα από τα ανατολικά προς τη Μάνη και έτσι έλεγχε την κύρια είσοδο της Έξω Μάνης προς το Οίτυλο και την Αρεόπολη.
Το κάστρο δημιουργήθηκε κυρίως για να επιτηρούνται οι Μανιάτες, που σε όλη τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας, πρόβαλλαν συνεχή αντίσταση στους Φράγκους.

Ιστορία

Όταν μετά το 1204. οι Φράγκοι κατέλαβαν την Πελοπόννησο, μια από τις δώδεκα Βαρονίες που ίδρυσε ο Βιλλεαρδουΐνος εκεί ήταν η Βαρονία του Πασσαβά και περιλάμβανε τη περιοχή του Γυθείου και τη Μάνη. Στα 1250 το πρώτο Βαρόνο διαδέχτηκε ο γιος του, Ιωάννης (Ζαν) Β’ Ντε Νεϊγύ, που το 1254 έχτισε το Κάστρο του Πασσαβά, που βρίσκεται 10 χλμ. ΝΔ του Γυθείου, στη θέση του Ομηρικού οικισμού Λας.
Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1259 στη μάχη της Πελαγονίας, νικήθηκε και αιχμαλωτίστηκε ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουΐνος, από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο και για την απελευθέρωσή του αναγκάστηκε να παραχωρήσει το 1262 τη Λακωνία και τα κάστρα της συμπεριλαμβανομένων της Μονεμβασιάς, του Μυστρά και, μεταξύ των άλλων, και του Πασσαβά. Έτσι το κάστρο έγινε Βυζαντινό για πάνω από 2 αιώνες.
Το 1481 το κάστρο παραδόθηκε στους Τούρκους οι οποίοι το κατείχαν μέχρι το 1685 που ελευθερώθηκε από τους Μανιάτες και έμμεινε στη κατοχή τους μέχρι το 1715. Στη συνέχεια είναι υπό Τούρκικη κατοχή και πάλι μέχρι το 1780 όταν οι Μανιάτες με τους Γρηγοράκηδες κατέσφαξαν τους Τούρκους και έκτοτε το κάστρο παρέμεινε ελληνικό, υπό τον έλεγχο των Μανιατών.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Στο ερειπωμένο κάστρο με το τραπεζοειδές σχήμα και την εκπληκτική θέα, διακρίνουμε τον ερειπωμένο στρατώνα, τη δεξαμενή και το τζαμί, τη κύρια και τη δευτερεύουσα πύλη, ενώ στη βόρεια πλευρά προβάλλουν τα απομεινάρια των Φράγκικων Πύργων και Προμαχώνων. Στη κατασκευή έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά από την αρχαία πόλη Λα, όπως μάρμαρα στη δεξαμενή κ.α.



















Σημερινή Κατάσταση

Το κάστρο είναι σήμερα ερειπωμένο
ΠΗΓΗ  http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=passavas

Δεν υπάρχουν σχόλια: