ΔΑΒΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Κωνσταντίνος Δαβάκης

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης ήταν Έλληνας στρατιωτικός, συνταγματάρχης πεζικού και ήρωας του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943. Ήταν γιος του δασκάλου Δικαίου Ντάβου Δαβάκη. Πήγε στο Δημοτικό σχολείο της Κίττας και το 1906 εισήχθηκε στο Σχολαρχείο Κίττας. Σε ηλικία δέκα ετών του δόθηκε η αφορμή ότι έπρεπε να γίνει αξιωματικός. Όπως περιγράφει ο ίδιος: «…Ο καπετάν Γέρμας (Ανθυπολοχαγός Τσοτάκος) είχε σκοτωθεί στα Μακεδονικά. Ένα μεσημέρι, ο πατέρας μου έφερνε την εφημερίδα στη Ρούγα του χωριού και την εδιάβαζε. Ήμουνα τότε 10 χρονών… Από τότε μου γεννήθηκε η ιδέα να μπω στη Σχολή των Ευελπίδων, να γίνω Αξιωματικός!…»

Τον Σεπτέμβριο του 1913 μπήκε στην Σχολή των Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός πεζικού την 1 Οκτωβρίου 1916. Συμπλήρωσε την κατάρτιση του στη γαλλική Σχολή Αρμάτων, στις Ανώτερες Σχολές Πολέμου Αθηνών και Παρισίων. Έλαβε μέρος στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Μακεδονικό Μέτωπο – μάχες Σκρα και Δοιράνης), όπου και υπέστη βαρεία βλάβη η υγεία του από την επίδραση των ασφυξιογόνων αερίων. Προβιβάστηκε επί ανδραγαθεία σε λοχαγό (1918). Έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία και διακρίθηκε στην μάχη των υψωμάτων του Αλπανός (Ιούλιος 1921) και τιμήθηκε με το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. Μεταξύ 1922 και 1937 υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 2ης Μεραρχίας και του 1ου Σώματος Στρατού, φοίτησε και δίδαξε σε στρατιωτικές σχολές και ασχολήθηκε με την συγγραφή διατριβών σχετικών με την στρατιωτική ιστορία και την τακτική των τεθωρακισμένων, έργο που συνέχισε αργότερα ως απόστρατος (Ο στρατός του μέλλοντος,1939). Αντισυνταγματάρχης από το 1931, αποστρατεύθηκε για λόγους υγείας (έπειτα από μακρές αναρρωτικές άδειες) στις 30 Δεκεμβρίου του 1937 και μετατάχθηκε στην κατάσταση της πολεμικής διαθεσιμότητας.

Ο συνταγματάρχης Δαβάκης ήταν παντρεμένος με την Καλλιόπη Σταρόγιαννη που καταγόταν από τη Μαγούλα Σπάρτης.

Όταν έγινε η μερική επιστράτευση (Αύγουστος 1940) ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε δοιηκητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στην συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου (51ο ΣΠ υπό άλλο διοικητή και διάφορες μικρομονάδες) του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίαςμε έδρα το Επταχώριο Πίνδου. Όταν εκδηλώθηκε η Ιταλική εισβολή (το πρωί της 28ης Οκτωβρίου το 1940) αντιμετώπισε με το Απόσπασμα Πίνδου 2000 ανδρών την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών «Τζούλια» 15000 ανδρών. Αμύνθηκε σε ολόκληρη την έκταση της ζώνης ευθύνης του (35 χιλιόμετρα) Εφάρμοσε κατά υποδειγματικό τρόπο υποχωρητικό ελιγμό σε ευρύ μέτωπο και ορεινό έδαφος, καθυστερώντας τους Ιταλούς μέχρι να φτάσουν ενισχύσεις. Απο τις 30 Οκτωβρίου την ευθύνη του Τομέα Πίνδου ανέλαβε η 1η Μεραρχία/Β’ ΣΣ υπό τον υποστράτηγο Βασίλειο Βραχνό μερικά ακόμη επιστρατευμένη. Με την συνδρομή της Μεραχίας Ιππικού (υποστράτηγος Γ. Στανωτάς) και της Ταξιαρχίας Ιππικού (Συνταγματάρχης Δημάρατος) αποκρούστηκε η Ιταλική προώθηση και εμβολή προς Μέτσοβο, και διάσπαση του μετώπου (Ήπειρος-Θεσσαλία). Κατα την εξαπολυθείσα αντεπίθεση την 1η Νοεμβρίου 1940 της 1ης Μεραρχίας με τρια συγκροτημάτα τραυματίστηκαν τόσο ο διοικητής του βόρειου συγκροτήματος αντισυνταγματάρχης Δ. Μεσίρης όσο και ο διοικητής του νοτίου Δαβάκης. Ο Δαβάκης, που τραυματίστηκε στο στήθος στον Προφήτη Ηλία Φούρκας, αντικαταστάθηκε από τον ταγματάρχη Ι. Καραβία. Κατά την διάρκεια της μακράς νοσηλείας του, μεσολάβησε η λήξη των επιχειρήσεων και η κατοχή της Χώρας.

Τον Δεκέμβριο του 1942 συνελήφθη από τις Ιταλικές αρχές κατοχής μαζί με πολλούς διακεκριμένους αξιωματικούς, ως όμηρος λόγω διαφαινόμενης αντιστασιακής δράσης. Όλοι επιβιβάστηκαν στην Πάτρα στο ατμόπλοιο «Πόλις της Γένοβα» για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως στην Ιταλία. Το πλοίο όμως τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα ανοιχτά των νότιων αλβανικών ακτών, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι επιβαίνοντες. (Ιανουάριος 1943). Αναγνωρίστηκε μόνο το πτώμα του Δαβάκη, που περισυνελέγη και ετάφη στον Αυλώνα. Μεταπολεμικά τα οστά του διακομίστηκαν και τάφηκαν στην Αθήνα.

Ο Δαβάκης κατέστη όνομα θρυλικό στην λαϊκή ψυχή ως συνισταμένη της ηρωικής αντιμετώπισης των πρώτων ημερών της Ιταλικής επίθεσης από τον Ελληνικό Στρατό του τομέα Ηπείρου. Μεταθανατίως τιμήθηκε πολλαπλώς.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ιδέας της μηχανοκίνησης του πεζικού και της χρησιμοποίησης αρμάτων ως κύριου όπλου για τη διάσπαση και καταδίωξη του εχθρού, καθώς πρόκρινε την ευελιξία των μηχανοκίνητων μονάδων έναντι της γραμμής οχυρών. Για τον Δαβάκη ήταν απαραίτητη όχι μόνο η μηχανοκίνηση του στρατού, αλλά και η συνεργασία των στοιχείων του, δηλαδή των διαφόρων όπλων και της Αεροπορίας.

Στο συγγραφικό έργο του Δαβάκη περιλαμβάνονται τα εξής έργα:
Τα Αρματα Μάχης» [1928],
Ο Στρατός του Μέλλοντος [1934] για πολλούς το σημαντικότερο έργο του,
Χημικός και Αεροχημικός Πόλεμος [1935],
Εγχειρίδιον Τακτικής Πεζικού [1937],
Εγκόλπιον Ομαδάρχου Πεζικού [1938],
Εγκόλπιον Αξιωματικού Πεζικού [1938],
Νυκτεριναί Επιχειρήσεις [1939],
Εγκόλπιον Διοικητού Τάγματος Πεζικού [1940].

Επίσης συνέγραψε άρθρα και μελέτες σε διάφορα στρατιωτικά περιοδικά μερικά απ’ τα οποία είναι:
«Η ισχύς του πυρός του Πεζικού» στη Γενική Στρατιωτική Επιθεώρησις [Φεβρ.-Μαρτ. 1926],
«Η Αμυνα του Εδάφους» ΓΣΕ [Νοεμ. 1926],
«Τα εν Ισπανία πολεμικά γεγονότα» ΓΣΕ [Απρ.1937],
«Τα μηχανοκίνητα μέσα» ΓΣΕ [Ιουν. 1937],
«Μάχη των αρμάτων πεζικού» ΓΣΕ [Αυγ. 1937],
«Το πεζικόν του αέρος» ΓΣΕ [Νοεμ. 1937],
«Η δράσις της Ιταλικής αεροπορίας κατά τον Ιταλοαιθιοπικόν πόλεμον» ΓΣΕ [Δεκ. 1937],
«Το ορεινόν έδαφος» ΓΣΕ [Ιαν. 1938],
«Μια γνώμη επί της συνοδείας Διμοιρίας και Λόχου» στην Επιθεώρηση Πεζικού [Μάιος-Ιούνιος 1929],
«Παράδειγμα τακτικού θέματος εφαρμογής» ΕΠ [Ιουλ.-Αυγ. 1929],
«Τακτικό θέμα: Επίθεση τάγματος πεζικού υποστηριζόμενου από διμοιρία αρμάτων» ΕΠ [Μαρ.-Απρ. 1930],
«Σκέψεις για τη σύνταξη προγραμμάτων εκπαιδεύσεως πεζικού» ΕΠ [Ιουλ-Αυγ.-Σεπ.-Οκτ. 1930],
«Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Νοεμ.-Δεκ. 1930], «Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Ιαν.-Φεβρ. 1931],
«Το Πεζικόν και τα άλλα Όπλα» Στρατιωτική Επιθεώρηση [Φεβρ. 1938],
«Ο Ηγήτωρ» ΣΕ [ Μάιος 1938],
«Η Αξία των Ηθικών Δυνάμεων» ΣΕ [Οκτ. 1938],
«Παρατηρήσεις επί του οπλισμού του πεζικού» ΣΕ [Φεβρ. 1939],
«Τα Πρώτα Διδάγματα του Γερμανοπολωνικού Πολέμου» ΣΕ [Αυγ. 1939],
«Η νεωτέρα τακτική» Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια [1937],
«Η δράσις της Αεροπορίας εν συνδυασμώ με το Πεζικόν» ΜΣΝΕ [1937],
«Ο χημικός πόλεμος παρά τοις αρχαίοις» ΜΣΝΕ [1937],
«Συμπεράσματα εκ της συγκρίσεως της κατά τον πόλεμον 1914-1918 αποδόσεως των αγγλικών και γαλλικών αρμάτων» ΜΣΝΕ [1937],
«Ο βακτηριολογικός πόλεμος» ΜΣΝΕ [1938],
«Επίδρασις του εδάφους επί των στρατιωτικών επιχειρήσεων» ΜΣΝΕ [1938],
«Τα άλματα του Πεζικού» ΜΣΝΕ [1938],
«Το Πεζικόν εν αμύνη επί σταθεροποιηθέντων μετώπων» ΜΣΝΕ [1940],
«Πώς διοικείται ο Έλλην στρατιώτης» ΜΣΝΕ [1940],
«Ο πεζός και η μάχη» ΜΣΝΕ [1940].
Και τέλος τη 19η Μαρτίου 1935 κατέθεσε το βαρυσήμαντο προφητικό «Υπόμνημα Επί Της Αμύνης Των Συνόρων»

Πηγή: Ι. Α. Βερνάρδου: Δαβάκης – Πίνδος, σσ. 341-344, Αθήνα 1946, εκδ. Δημητράκου

Γνώμες

Ο Σ. Μελάς έχει χαρακτηρίσει τον Κωνσταντίνο Δαβάκη ως «μοναδική σύνθεση προσόντων που σπάνια πάνε μαζί: Σπουδαίος ‘τρουπιέ’, όπως λένε οι Γάλλοι, πολέμαρχος, καπετάνιος με καρδιά βουνό, αισιοδοξία τρελή, θάρρος απροσπέλαστο, διοικητής ασύγκριτος, χέρι δυνατό, θέληση αλύγιστη, αλλά και ιδιοφυία στρατηγική, κάτοχος του εδάφους όσο λίγοι διοικητές στρατευμάτων. Ακούραστος μελετητής και γνώστης βαθύτατος της τέχνης του πολέμου, πρωτεύων στις ξένες πολεμικές Ακαδημίες, δάσκαλος αξιωματικών σπάνιος, συγγραφεύς στρατιωτικός πρωτότυπος και πρωτοπόρος – ολόκληρη βιβλιοθήκη τα έργα του – μοναδικός ιχνηλάτης των ‘τακτικών καταστάσεων’, ξάστερος στην κρίση, ευφάνταστος και γοργότατος στη σύλληψη του σχεδίου κι εκτελεστής άμεσος, μεγάλος μαέστρος του ελιγμού, επίμονος και παράφορος στον αγώνα». (Η δόξα του ’40, σελ. 21).

Ο Τζων Φρήμαν πίστευε πως ήταν ο θεωρητικός προφήτης της μηχανοκίνησης του στρατού, ένας «τροβαδούρος» των Τανκς.

«Η προσωπική μου γνώμη δια τον Διοικητήν του Αποσπάσματος Συνταγματάρχην Δαβάκην Κ. είναι ότι έδωσε την πρώτην νίκην της Πίνδου. …Είναι επί πλέον ήρως, γιατί Διοικητής ων Αποσπάσματος, ετέθη επικεφαλής μιας Διλοχίας την κρισιμωτέραν στιγμήν, ανακαταλαβών το ύψωμα Προφήτης Ηλίας Φούρκας, τραυματισθείς σοβαρώς υπό φορητών όπλων». Ι. Δ. Πίτσικος, Αντιστράτηγος Διοικητής Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (Επιστολή καταχωρημένη στο Βιβλίο Δαβάκης Πίνδος: Ι.Δ. Βερνάρδος, Έκδοση Δημητράκου)

«Και ο μεν ηρωικός Συν/ρχης Δαβάκης ενσάρκωσεν εν τω ατόμω του όλον τον αγώνα της Πίνδου. …Εν συνεχεία, τας μεν αμυντικός επιχειρήσεις διηύθυνε κατά τρόπον αριστουργιματικόν …, τας δε επιθετικός μετά τόσης ορμής και αυταπαρνήσεως ώστε εδέχθη -Ταξίαρχος αυτός- να τεθή επικεφαλής μιας διλοχίας και μόνον, αποτελών μοναδικόν παράδειγμα καθ’ όλην την πολεμικήν περίοδον». Δ. Καθενιώτης Πρόεδρος Συμβουλίου Αποστράτων Αντιστράτηγων, που είχε συγκροτηθεί από το ΥΕΘΑ για να κρίνει τον πόλεμο 1940-1941 (Επιστολή καταχωρημένη στο Βιβλίο Δαβάκης Πίνδος: Ι. Δ Βερνάρδος, Έκδοση Δημητράκου)
«Το θέαμα των ολίγων Ελλήνων πατριωτών που συγκρατούν και απωθούν τα στρατεύματα της μεγάλης φασιστικής Ιταλίας έχει τόση εξαιρετική σημασία, ώστε να δύναται να πει κανείς χωρίς δισταγμό ότι ίσως εκεί πάνω στα βουνά της Ηπείρου, κρίνεται η τύχη του όλου πολέμου»Εφημερίδα Christian Science Monitor της 4/1 1/1940

 Το μοιρολόι το είπε η θεία του Δαβάκη, η Ζωγράφαινα αδελφή του πατέρα του. (από την εφημερίδα Αδούλωτη Μάνη Αρ. φύλλου 14)



Προτομή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΑΒΑΚΗ στα Κεχριάνικα.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης (1897 - Ιανουάριος 1943) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, συνταγματάρχης πεζικού και ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943.


Κωνσταντίνος Δαβάκης



Άστρο εβγήκε λαμπερό μαζί με τον Αυγερινό,
πάνου στου Πίνδου την κορφή και βγάνη λάμψη φοβερή.
Φωτίζει τ’αψηλά βουνά σ’όλο τον Κόσμο το Ντουνιά
σκορπά το φώς της λευτεριάς στη θάλασσα και στη στεριά.

Καίει τα όρνια τα θεριά του Φασισμού τ’αγριμικά
και τους αντάρτες οδηγά στη δόξα και στη λεβεντιά!
Αυτό το άστρο το λαμπρό δίπλ’από τον Αυγερινό,
έναι κορώνα του στρατού – χρυσό φανάρι του Λαού!

Της Μάνης έναι σταυραητός – συνταγματάρχης ξακουστός
Δαβάκης ο πολεμιστής – του φασισμού ο νικητής!
Κώστα Δαβάκη μαχητή – της λευτεριάς αγωνιστή,
που ζ’ έπνιξε ο φασισμός στης Μεσογείου το βυθό.

Κάστρο εγίνης θρυλικό και σύμβολο ηρωϊκό
κι’έδωκες δόξα και τιμή στη Μάνη την Ιστορική.
Εδίδαξες και το Ντουνιά πώς η Ελλάδα πολεμά,
για δόξα και για λευτεριά στα χούματα τα Ιερά!

Δεν υπάρχουν σχόλια: